Fleming Rutledge – The Crucifixion (blog 1)

Fleming Rutledge – The Crucifixion (blog 1)

Het kan zomaar gebeuren dat een predikant een jaar lang preekt, zonder het te hebben over de betekenis van het kruis of over Christus als de gekruisigde. Dat is de constatering van Fleming Rutlegde.

Zij signaleert dat predikanten het kruis uit de weg gaan in hun preken. Omdat er steeds meer een ontwikkeling is om op Goede Vrijdag niet meer te preken. Omdat er steeds meer kritiek komt waar het kruis voor staan: verzoening met God door het sterven van Christus aan dat kruis.

 

Dat kruis dat op Golgotha staat is juist de kern van het christelijk geloof. Dat maakt het christelijk geloof ook uniek: er is geen geloof waarin een gekruisigde man wordt aanbeden, die tegelijkertijd volop God is. Dat Jezus, volledig God en volledig mens, stierf aan het kruis en dat God hiermee een bedoeling had, is voor velen dwaasheid en een ergernis.

irreligieus
Het kruis doorbreekt ook onze manier van denken over wat religieus is. Het kruis is een irreligieus gebeuren, want het voldoet niet aan menselijke projecties en verlangens. Vanwege het irreligieuze karakter kan het christelijk geloof ook niet op een hoop gegooid worden met andere godsdiensten.

aversie
Omdat Rutlegde steeds meer aversie zag tegen de boodschap van het kruis, waardoor het kruis niet meer de kern van het christelijk geloof was, begon zij met het schrijven van een boek over de betekenis van het kruis op Golgotha. Zij wilde daarin een plek bieden aan alle belangrijke beelden en metaforen die in de Bijbel voorkomen met betrekking het sterven van Christus aan het kruis.

brug
Zij wilde met het boek ook een brug slaan tussen academie en pastorie. Het moest een boek zijn voor predikanten, om hen te helpen bij de preekvoorbereiding bij de preek over de betekenis van het kruis of een preek over de Gekruisigde. Een boek voor geïnteresseerde gemeenteleden die wilden weten wat het kruis voor hen betekent en waarom het kruis zo centraal staat in het christelijk geloof.

 

levenswerk
Dat het een belangrijk boek is, blijkt ook wel uit de waardering. Christianity Today riep enige tijd geleden het boek uit tot Boek van het jaar 2017. Het is het magnum opus van Rutlegde, haar levenswerk: meer dan 18 jaar werkte zij aan dit boek. Doel van het boek is het achterhalen van wat er gebeurde aan het kruis en wat daar de betekenis van is, om daarmee een hulp te bieden aan de christelijke verkondiging. Het is, volgens Rutlegde zelf, het eerste boek sinds The Cross van John Stott uit 1986 dat op niet-academische manier ingaat op de betekenis van het kruis.

beelden en metaforen
Om het kruis te begrijpen is geloof nodig. Ook is nodig dat het verhaal niet alleen bekend is, maar ook geleefd wordt. Elke nieuwe generatie heeft de plicht de betekenis te zoeken en te verwoorden. Er zijn verschillende theorieën over de betekenis van het kruis en die verschillende betekenissen weerspiegelen allemaal iets van de rijkdom van de Bijbelse beelden en metaforen.

theorieën
Die beelden komen naar voren in verhalen, gedichten, brieven, enz. De Bijbel zelf bevat geen theorieën, maar de theorieën zijn wel nodig vanwege de vragen die rijzen (Stephen Sykes) en om de verschillende beelden in hun samenhang te zien. In het doordenken van die theorieën hoeven poëtische beelden niet opgegeven te worden. In al die beelden wordt iets zichtbaar van Gods verrassend handelen tegenover de zonde.

Bijbelse theologie aan het werk
Rutledge zelf sluit aan bij de uitspraken van de grote concilies uit de eerste eeuwen van het christendom. Daarin werd bijvoorbeeld aangegeven dat Christus zowel volledig mens als volledig God is. De grote concilies deden wel een uitspraak over de natuur van Christus. Een uitspraak over de betekenis van het kruis deden ze echter niet. Daarmee lieten ze ruimte aan de vele betekenissen en metaforen. Rutledge is dankbaar dat ze in haar studietijd een verandering in de exegese meemaakte van historisch-kritische exegese naar een meer literaire benadering. In die literaire benadering is er meer aandacht geweest voor de beelden en metaforen. In dit boek gaat het om “Bijbelse theologie aan het werk”.

theologie
De betekenis van het kruis kan worden uitgewerkt in een theologie van het kruis. Dit is echt een theologie: in het kruis handelt God. Het is van belang te weten wie God is: de God van Abraham, Izaäk en Jakob, (2) die zich volledig openbaarde door het kruis en de opstanding van Christus en (3) een drie-enige God: Vader, Zoon en Geest. Zonder trinitarische doordenking van het kruis is het niet goed mogelijk om aan te geven op welke manier God betrokken is in het kruis.

prediking en onderwijs nodig
Er wordt volgens Rutledge te weinig over het kruis gepreekt. En ook in het onderwijs en de catechese komt de betekenis van het kruis te weinig aan de orde. In een seculiere wereld wordt het onderwijs en de prediking des te urgenter, omdat er geen directe toegang mogelijk is tot het kruis. Want waarom zou een afbeelding van een lijdende Christus meer oproepen dan het lijden van een ander? In het onderwijs is het relevant om te melden dat hierin God zelf handelt en dat het kruis een doorbreking is van alle gebruikelijke religieuze denkbeelden en praktijken.

Woord van het kruis
In de verkondiging en onderwijs gaat het over het woord van het kruis (of: het spreken van het kruis):
a) Het kruis is een kracht: het verandert mensenlevens, de wereld en zet aan tot ethisch handelen.
b) Het kruis is een skandalon, een ergernis.
c) Het kruis mag niet losgemaakt worden van Gods drie-enig handelen; anders wordt het kruis een op zichzelf staand gebeuren.
d) Dat spreken van het kruis bevraagt ons kritisch: in de verhalen staan wij zelf op het spel en worden wij bevraagd. Om die verhalen recht te doen, moet je ze lezen vanuit het geloof.

Uitspelen
Zoals gemeld bevat de Bijbel verschillende beelden en metaforen. Deze beelden en metaforen kunnen gemakkelijk tegenover elkaar worden uitgespeeld. Bijvoorbeeld in een tegenstelling tussen de evangeliën en Paulus, waarbij er gekozen wordt voor de evangeliën en Paulus afgeserveerd wordt. Er wordt geregeld een tegenstelling gehanteerd tussen Jezus en Paulus, waarbij de onderliggende gedachte is dat Paulus een verkeerde interpretatie van Jezus heeft gegeven.

Aanval
Dit tegenover elkaar uitspelen doet de christelijke verkondiging geen goed en is een aanval op de fundamenten van het christelijk geloof. Volgens Rutledge is er in de hele kerkgeschiedenis niet zo’n grootscheepse aanval op de betekenis van het kruis en in het geloof in de goddelijke Messias en opgestane Heer geweest als vandaag de dag. (Bijvoorbeeld in het Jesus Seminar). Deze tegenstellingen waren in de kerkgeschiedenis al bekend. Maar grote theologen als Origenes en Calvijn vonden het niet nodig om dit tegenover elkaar uit te spelen.

Sleutel
De sleutel om Jezus te kennen is Zijn kruis en opstanding. Het christelijk geloof is nooit gebaseerd geweest op historische reconstructies van Jezus (zoals de historische Jezus), maar het geloof is gebaseerd op de tegenwoordige kracht van Christus in het heden (Luke Timothy Johnson), waarbij het geloof antwoord op de levende God is.

Lijnen in het boek
(a) de relatie tussen kruis en opstanding: als Christus niet was opgestaan, hadden we nooit over Hem gehoord.
(b) in de nadruk op het kruis en de opstanding is het leven van Christus niet onbelangrijk. In aardse leven voor kruis en opstanding toonde Hij zijn gehoorzaamheid en was zijn leven reeds een lijden.
(c) kruis en opstanding worden niet losgemaakt van de incarnatie: als Christus niet de geïncarneerde Zoon van God is, is er van Gods zijde met het kruis niets gebeurd. Jezus is volledig God en volledig mens.
Incarnatie, aardse leven, kruis en opstanding vormen een geïntegreerd geheel.

Het boek bestaat uit twee delen, die gekoppeld is aan de twee dominante lijnen in de Bijbel met betrekking tot het kruis:

• verzoening met God vanwege de zonde
• Gods apocalyptische invasie en de overwinning van de vijandelijke machten.

 

Fleming Rutledge, The Crucifixion. Understanding the Death of Jesus Christ (Michigan, Grand Rapids: Eerdmans, 2015)  1-37